Асобныя пытанні налічэння амартызацыі з 1 студзеня 2023 года
У дачыненні да прымаемых з 1 студзеня 2023 г. да бухгалтарскага ўліку ў якасці асноўных сродкаў інвентара, гаспадарчых прылад, інструментаў, спецыяльнага абсталявання (спецыяльнага інструмента, спецыяльных прыстасаванняў, спецыяльнага абсталявання), арганізацыі атрымалі права не прымяняць нормы Інструкцыі аб парадку налічэння амартызацыі асноўных сродкаў і нематэрыяльных актываў, зацверджанай пастановай Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь, Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь, Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва Рэспублікі Беларусь ад 27 лютага 2009 г. № 37/18/6 (далей – Інструкцыя № 37/18/6), калі парадак налічэння амартызацыі гэтых асноўных сродкаў устаноўлены палажэннем аб уліковай палітыцы арганізацыі (частка 2 пункта 1 Інструкцыі № 37/18/6).
Даведачна: Прыняцце актываў да бухгалтарскага ўліку ў якасці асноўных сродкаў ажыццяўляецца з улікам норм Інструкцыі па бухгалтарскім уліку асноўных сродкаў, зацверджанай пастановай Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь ад 30.04.2012 № 26.
У сувязі з гэтым звяртаем увагу на наступнае.
2.1. Калі парадак налічэння амартызацыі па прымаемым з 1 студзеня 2023 г. да бухгалтарскага ўліку ў якасці асноўных сродкаў інвентару, гаспадарчым прыладдзем, інструментам, спецыяльнай аснастцы (спецыяльнай прыладзе, спецыяльным прыстасаванням, спецыяльнаму абсталяванню) не ўстаноўлены палажэннем аб уліковай палітыцы арганізацыі, то нормы Інструкцыі 37/18/6 прымяняюцца ў поўным аб'ёме (у тым ліку, у дачыненні да парадку ўстанаўлення тэрмінаў, метадаў і падыходаў да налічэння амартызацыі);
2.2. калі парадак налічэння амартызацыі прадугледжваецца ў палажэнні аб уліковай палітыцы.
У палажэнні аб уліковай палітыцы могуць:
- указвацца віды асноўных сродкаў (інвентару, гаспадарчых прылад, інструментаў, спецыяльнага аснасткі (спецыяльнага інструмента, спецыяльных прыстасаванняў, спецыяльнага абсталявання)), у адносінах да якіх арганізацыя прымяняе нормы Інструкцыі № 37/18/6, а таксама віды асноўных сродкаў (інвентара, гаспадарчых прылад, інструментаў, спецыяльнай аснасткі (спецыяльнага інструмента, спецыяльных прыстасаванняў, спецыяльнага абсталявання)), па якіх іх кошт з дапамогай налічэння амартызацыі кампенсуецца ў парадку, устаноўленым палажэннем аб уліковай палітыцы грамадства;
- устанаўлівацца непасрэдна самі падыходы да налічэння амартызацыі, якія прымяняюцца арганізацыяй, - парадак уключэння амартызацыйных адлічэнняў у затраты на вытворчасць (расходы на рэалізацыю, бягучыя расходы), у тым ліку перыядычнасць (штомесяц або іншы спосаб). Меркаваны агульны тэрмін выкарыстання актыву ў арганізацыі (не менш за 12 месяцаў або звычайнага аперацыйнага цыкла, які перавышае 12 месяцаў), які ўжываецца для першапачатковага яго прызнання ў якасці асноўнага сродку, можа адрознівацца ад перыяду налічэння амартызацыі па дадзеным актыве ў арганізацыі. Налічэнне амартызацыі ў памеры 100% ад першапачатковага кошту аб'екта асноўных сродкаў не з'яўляецца безумоўнай падставай для спісання актыву з уліку.
Разам з тым, парадак амартызацыі, які прымаецца арганізацыяй, павінен быць абгрунтаваным і, як элемент уліковай палітыкі арганізацыі, узгадняцца з прынцыпамі бухгалтарскага ўліку і справаздачнасці (арт. 9 Закона Рэспублікі Беларусь ад 12.07.2013 № 57-З «Аб бухгалтарскім уліку і справаздачнасці»), перш за ўсё прынцыпамі адпаведнасці даходаў і расходаў, нейтральнасці, дарэчнасці.
Незалежна ад устаноўленых палажэннем аб уліковай палітыцы падыходаў па налічэнні амартызацыі інвентару, гаспадарчых прылад, інструментаў, спецыяльнай аснасткі (спецыяльнага інструмента, спецыяльных прыстасаванняў, спецыяльнага абсталявання), паколькі названыя актывы прыняты да ўліку ў якасці амартызуемых аб'ектаў асноўных сродкаў, ім прысвойваецца шыфр пастановай Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь ад 30.09.2011 № 161 «Аб устанаўленні нарматыўных тэрмінаў службы асноўных сродкаў і прызнанні страціўшымі сілу некаторых пастаноў Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь». Устаноўлены шыфр можа выкарыстоўвацца ў якасці кадоўкі для мэт правядзення пераацэнкі, вызначэння аб'екта падаткаабкладання (падатак на нерухомасць).